- Cұхбаттар
- 08 Желтоқсан, 2022
Ермек Тұрсынов: Ұлттық идеямыз не?
Біз көп жылдан бері ұлттық идея туралы айтып келеміз. Ұлттық идеямыз бар ма, бар болса қайсы, деп бір-бірімізден сұраймыз. Мысалға мен білмейді екенмін. Ол жөнінде сөз көп, бірақ іс жоқ.
Дегенмен ойлана келе ұлттық идеямыз бар деген байлам жасадым. Ол көп жылдан бері бізбен бірге, әрқайсымыздың табан ет, маңдай терімізге ортақтасып келеді. Ол не дейсіз бе, жемқорлық. Біздің тұрмыс-салтымызға дендеп енгені сонша жемқор жүйеде өмір сүретінімізді елемейміз.
Егер әйеліңіз жүкті болса, қай перзентханаға апарып босандырам деп таныс іздей бастайсыз. Таныс тауып, оған тиын-тебен беріп, алдын алмасаң, дұрыс қарамайтыны анық. Сөйтіп, жаңа туған сәбиіңіз де жемқорлық жөргегінде іңгәлайды. Бұрынғыдай «балабақшаға бердік» демейміз. «Орналастырдық» дейміз. Көрдіңіз бе, әрине, ақшамен орналастырасыз. Мектеп, университет одан өткен былық.
Адам өлсе де парасын төлеп жақсы, ыңғайлы жер іздейміз. Көрді әдемілеп қазуға да «рақметің» болуы керек. Мұның бәрін жемқорлық демейміз, «рақмет айтуды» парыз көреміз. Көлікпен келе жатқанда МАИ қызметкері тоқтатса да, жол жүру ережесін бұздым ба, деп емес, қалтамда қанша ақша бар еді, деп ойлаймыз. Бұл біздің психологиямыздағы ерекшелікке айналып кеткен.
Айтып отырғанымыз шағын көлемдегі жемқорлық. Үлкен түрдегі жемқорлық бар. Бірақ олардың ұсталғандары ғана ұры. Ұсталмағандары ұры емес. Дүкеннен шұжық ұрласаң масқара, ал пойызды бірнеше шақырым тіркемесімен жұтып жатсаң құрметті адамсың. Балалар ата-ананың айтқанын істемейді. Олардан көргенін істейді. Содан да жемқорлықты дерт деудің өзі жеткіліксіз, тамыры тереңдеп, жаппай ұлттық дәстүрге айналып кетті.
Арманжан Байтасовқа берген
сұхбатынан, MEDIA CAFÉ
2842 рет
көрсетілді0
пікір