• Ақпарат
• 03 Шілде, 2025

АСТАНА: АРМАН ҚУҒАН ҰРПАҚ

Ақбота МҰСАБЕКҚЫЗЫ,

«Ana tili»
 

6 шілде – Астана күні. Бұл күн – Қазақстан тарихындағы ерекше тағдырлы белес. Елордамыз Астана – бүгінде жаһандық танымалдыққа ие, жаңа Қазақстанның символына айналған қала. Оның тарихы елмен бірге өрілген, болашағы ұлттың өркендеу жолымен тығыз байланысты. 1998 жыл – Қазақстан үшін елеулі белес. Ел астанасы ресми түрде Алматыдан Ақмолаға ауысып, жаңа дәуірге қадам басқан сәт. Сол жылы туған ұл-қыз бүгінде ересек өмірге қадам басып, түрлі салада ел намысын абыроймен қорғап жүр. Олар елмен бірге ержеткен, Астанамен бірге арман қуған ұрпақ. Бұл – ұлттың болашағын анықтайтын жаңа буын.  Бүгін біз соның бірқатарымен таныспақпыз.

Спорттағы саңлақтар

Бүгінде ел спортының айбынын асырып жүрген жастардың қатарында кәсіпқой боксші Садриддин Ахмедов, футболшы Бахтияр Зайнутдинов, боксшы Серік Теміржанов пен әлем чемпионы Бекзат Нұрдәулетов бар. Бұл есімдер – тек медаль мен жүлде тізімі емес, ұлт намысын ту еткен қайсар рухтың көрінісі.
Кәсіпқой боксші Садриддин Ахмедов қазір Канадада жаттығады және әлемдік жекпе-жекте олжа салып жүр. Оның әр жекпе-жегі – тек спорттық нәтиже емес, ұлттық рухтың көрінісі. Ол рингіде қазақтың көк байрағын көтеріп шығады. Әнұран орындалған сәтте жанкү­йердің жүрегі тебіренбей қоймайды. Ол – кәсіпқой бокстің жарық жұлдызы, WBC жастар чемпионатының иегері. Садриддиннің спортқа құштарлығы бала кезінен оянды. Ол алғаш бокс қолғабын киіп, жаттығу залының есігін ашқанда, болашақта әлемдік аренаны бағындыратынын өзі де сезінген жоқ шығар. Бірақ еңбекқорлық пен табандылық жас спортшыны биік тұғырға көтерді. WBC ұйымының жастар арасында өткізген чемпионатында Садриддин қарсыластарын айқын басымдықпен жеңіп, чемпиондық белбеуді иеленді. Бұл – оның жас болса да, әлемдік деңгейдегі спортшы екенін дәлелдеген жетістігі. Ол қазір де бабында.
Бүгінгі қазақ футболының мақтанышы, жасындай жарқылдаған шабуылшы Бахтияр Зайнутдинов футболға ерте жастан әуестеніп, бапкердің көзіне талантты жас ретінде түсті. Ойын мәнері, техникасы мен алаңдағы ойлау қабілеті оны қатарластарынан ерекшелеп тұрды. Бұл қабілеті көп ұзамай әлемдік кәсіби клубтардың назарын аудартты. Алғашқы ірі клубтық мансабын елордалық «Астана» футбол клубында бастады. Бұл командада ойнаған жылдары оның шеберлігі арта түсіп, халықаралық деңгейге шығуына жол ашты. Бүгінде Бахтияр – Түркияның әйгілі «Бешикташ» клубының ойыншысы. Бұған дейін ол Ресейдің «Ростов» және «ЦСКА Мәскеу» сынды алпауыт командаларында доп тепкен.
Серік Теміржанов – қазақтың айбынды боксшісінің бірі. Ол халықаралық аренада ел намысын қорғап, қазақ боксының жаңа буынын танытып жүр. Балалық шағы еңбек пен арманға толы болды. Жас кезінен спортқа құштар болып, бокс залынан шықпайтын. Жаттықтырушылары оның қажыр-қайратын ерте танып, үлкен үміт артты. Көп ұзамай Қазақстанның ішкі жарыстарында көзге түсіп, ұлттық құраманың сапына қабылданды. Осылайша, үлкен спорттағы жолы басталған. 2020 жылы өткен Токио олимпиадасына қатысып, ел намысын абыроймен қорғады. Бұл – кез келген спортшының өміріндегі үлкен сын мен мәртебе. Олимпиадалық рингіде шығу – жылдар бойы төгілген тердің, адал еңбектің жемісі. Сонымен қатар ол әлем чемпионатында жүлдегер атанып, Қазақстанның бокс мектебі әлі де өз биігінде екенін тағы бір мәрте дәлелдеді. Серік – елордамен түйдей құрдас. Яғни 1998 жылы туған буынның өкілі. Бұл буын – тәуелсіз елмен бірге өскен, жаңа көзқараста тәрбиеленген ұрпақ.
Қазақ боксінің жаңа дәуіріндегі жарқын есімнің бірі – Бекзат Нұрдәулетов. Ол – әлем чемпионы, ұлттық рухты рингіде танытқан нағыз спорт жауынгері. Оның бала күнгі арманы чемпион атану еді. Сол арманның жетегінде алғаш рет бокс залына келді. Алғашқы жаттығу, алғашқы жеңіс – бәрі де үлкен мақсатқа бастар жолдың кірпішін қалап берді. Ол еңбекқорлығымен, тәртіпке берік мінезімен көзге түсіп, жасөспірімдер құрамасынан бастап-ақ өз мықтылығын дәлелдеді. Бекзаттың жұлдызы 2019 жылы Екатеринбургте өткен әлем чемпионатында жанды. Ол финалда кубалық қарсыласын ұтып, әлем чемпионы атанды. Бұл жеңіс қазақ жанкүйерлері үшін тарихи сәтке айналды. Ол – ел үмітін арқалаған ұлан.

Q-pop толқынын бастағандар

Данияр Құлымшин, сахналық аты – Bala, Q-pop жанрының негізін қалау­шылардың бірі, еліміздегі жаңа музыкалық толқынның көшбасшысы. Ол тек әнші емес, мәдени құбылыс­тың ортасында жүрген ұрпақ өкілі. Ол – «Ninety One» тобындағы басты вокалист. Бұл топ 2015 жылы қазақ сахнасына шығып, бірден қоғам назарына ілікті. Топ мүшелері стиль, еркіндік және жаңа дыбыс арқылы қазақ жастарына өзгеше жол ұсынды. Бұл – бұрынғы эстрададан өзгеше, заманауи әрі әлемдік үрдіспен үндес музыкалық ағым болды. Данияр Құлымшин – ұлттық болмысты заманауи тілде сөйлеткен өнер иесі. Оның шығармашылығы – қазақ жастарының дүниетанымындағы өзгерісті, ашықтық пен мәдени серпілісті көрсететін белгі. Bala – тек сахна жұлдызы ғана емес, мәдениеттегі жаңа бағыттың жаршысы.
Қазіргі қазақ жастарының өнердегі тың өрісін айқын көрсете алған дарын иесі Жұлдыз Кенжебаева Q-pop бағытындағы «Juzim» тобының белді мүшесі болды, сахнада Mad Z лақап атымен танылған, би мен әнді ұштастырған көпқырлы өнер иесі. Ол – рэп, би және заманауи хореографияны ұлттық болмысқа сәйкестендіре білген сахна образы. Оның шығармашылығы тек ойын-сауық емес, әлеуметтік-мәдени месседждермен де астасып жатады. Жұлдыздың өнер жолындағы алғашқы ірі қадамдарының бірі – елордамен байланысты. Астана – оның алғашқы үлкен сахнаға шыққан, жаңа музыкалық бағытты танытқан қаласы. Елордада өткен концерт, фестиваль мен жастар арасындағы іс-шарада ол замандастары арасында ерекше танымалдыққа ие болды.
Дәл осы таптың тағы бір мүшесі Раушан Архарова, сахнада Chi Ra ретінде танымал. Ол топта рэп-вокалисі, композиторы және биші болды. Заманауи жастар мәдение­тінің шарықтау шегін көрсетуге тырысқан ол шығармашылықта көптеген рөлді атқарады. Атап айтқанда, тек орындаушы ғана емес, ән мәтінін де жазады, сондай‑ақ композитор ретінде әрекет етеді. Раушан – Q-pop сахнасының жарқын өкілі, автор-орындаушы, продюсерлік қабілеті бар жастар түсінігінің көшбасшысы. Ол ұлттық мәдениеттің заманауи тілі болатын рэп, би және композиция арқылы өзіндік жаңашыл із қалдырып жүр. Өнері – жастарға ұлттық мәдениет пен әлемдік тренд арасындағы үндестікті көрсететін үлгі.

Кино әлеміндегі жастар 

Қазіргі қазақ киносының жас буынының бірі – Санұржан Сүлейменов. Ол «Аңшы бала» фильмімен шағын да болса да актерлік мансапқа ұмтылды, әрі өнердің бірнеше жанрында табысқа жетті. Санұржан бір жасынан модель болып, фотосессия мен жарнамаларға қатысты. Мектепте театр ашып, сахналық өнерге ықпал етті. 2012 жылдан бастап Санұржан бірнеше жанрдағы: «Рэкетир – 2», «Весь мир у наших ног», «Алтыншы бекет», «Махаб­бат. Үміт. Астана», «Крылья подаренные матерью», «Районы» сияқты кино мен телехикаяларда басты және екінші рөлдерге түсті. Актер – Астана құрдасы, шығармашылықтағы табысын кино арқылы жеткізіп келе жатқан жас дарын.
Ал халықаралық аренада көзге түскен қазақ актрисасы Мария Лаврова кино мен мәдени фестивальдарда бой көрсетті. Оның бірнеше рөлі еліміздегі өнердің әлемдік деңгейді бағындыруына үлес қосты. Атап айтқанда, Мария «The Darkest Hour» фильмінде басты кейіпкерлердің қатарында болды, бұл картина АҚШ-та да, Еуропада да айтулы жоба еді. «Sketches About Freedom» жобасындағы рөлі де халықаралық премьераларда жоғары бағаланды. Бұл оның шетелдік кинематографияда өзіндік «терезе» ашқанын көрсетеді. Оның экрандағы бейнесі көрерменге ерекше әсер береді: кейде терең, кейде шамшырақтай жарық, кейде батыл, кейде нәзік. Бұл – актрисаның креативті көзқарасы мен ішкі сезімі арқылы іске асады. Ол – қазақ киносы мен мәдениетінің жаңа серпіні, халықаралық деңгейдегі модель. 

P.S. Астана құрдастары – Қазақстанның Тәуелсіздік жылдарында өсіп, бой түзей бастаған жаңа буын. Олар әртүрлі салада еңбек етіп, ел мерейін өсірді. Олардың ортақ ерекшелігі – ашықтық, жаһандық ойлау, ұлттық болмыспен үндескен заманауи көзқарас. Астана құрдастары – бір жылда туған адамдар ғана емес, жаңа дәуірдің символы.