• Тіл
• 21 Маусым, 2012

Шекер сөзі қайдан шыққан?

Қыздарменен шай келді, Шырын, шекер, бал келді («Алпамыс»). Алдымен бұл сөз борық қамыстың аты ретінде Үндіқытайда пайда болған, кейін ол индиялықтарға ауысып, санскрит тілінде чаркара, сакхара түрінде айтылған және «құм ұсақталған кесек, құмшекер» деген мағынаны білдірген. Кейін парсы тілінде шакар, араб тілінде суккар түрінде ауысқан. Ертеде Еуропа елдері қант, шекерді білмеген, олар көбінесе балды білген. Кейін ХI-XIII ғғ. крест жорықтары кезінде грек саудагерлері шекерді Индиядан Еуропаға әкелген, содан бастап бұл тәтті тағамның аты Еуропа елдерінің көбіне ауысқан, гректерде сахарос, латында саккарум, немісте zucker, ағылшында sugar, французда sucre, орыс­тарда сахар болып қолданылады. Бұл сөз араб-парсы тілдері арқылы түркі және моңғол, алтай тілдеріне енген. Мысалы, қазақша шекер, түрікше кеker, татарша шикар, ұйғырша шекәр, бурятша шихір, т.б. түрінде жұмсалады. Әдебиет: «Қазақ тілінің этимологиялық сөздігі». Алматы, 1968 ж.